Η αναβολή μοιάζει με πρόσκαιρη λύση, γιατί παρέχει ανακούφιση από το στρες. Η αλήθεια είναι πως το άγχος μεγαλώνει με κάθε αναβολή και απομακρύνεται μόνο όταν το εκάστοτε έργο ολοκληρωθεί.
Ο Γιώργος μεγάλωσε σε μια οικογένεια που δεν χρησιμοποιούσε την αναβλητικότητα ως τρόπο ζωής. Παρόλα αυτά, ο ίδιος έμαθε να αναβάλει πράγματα λέγοντας: «Άστο για αργότερα». Στα 42 του, ο Γιώργος ζει με τους γονείς του, εργάζεται, αλλά ακόμα δεν έχει καταφέρει να ορθοποδήσει. Δύσκολοι καιροί και θα έρθουν κι άλλοι (Κ.Γ.).
Ο Γιώργος δεν έχει καταλάβει ότι βρίσκεται σε μια διαρκή «αναμονή», αποφεύγοντας τις πρωτοβουλίες και τη δράση. Με την αναβλητικότητα έχει στερήσει από τον εαυτό του την ευκαιρία να προσπαθήσει για τους στόχους του. Με αυτόν τον τρόπο βρίσκεται πάντα δεύτερος. Είναι σαν να το κάνει επίτηδες. Μήπως φταίει η χαμηλή αυτοεκτίμηση; Μήπως το ότι δεν έχει καλή προσωπική ζωή; Κοινωνικός πολύ, αλλά με «ρηχές» σχέσεις, οπότε μηδέν εις το πηλίκο.
Η αίσθηση απογοήτευσης κυριαρχεί· θέλει να την «κρύψει» εκδηλώνοντας ανοιχτά τα συναισθήματά του, αλλά η απογοήτευση τον εξουσιάζει, και έτσι πέφτει σε επαναλαμβανόμενα λάθη, αφήνοντας τα πάντα για... αργότερα.
Έτσι άφησε και την Κατερίνα για... αργότερα, γιατί νόμιζε ότι δεν θα τα καταφέρει. Η Κατερίνα, ένα κορίτσι «σαν τα κρύα τα νερά», μορφωμένη, κοινωνική, γεμάτη καλοσύνη. Αλλά ο Γιώργος, όταν την είδε, νόμιζε ότι δεν θα τα καταφέρει και είπε στον εαυτό του: «Αποκλείεται, εμένα θα κοιτάξει; Άστο για αργότερα»… και έτσι περνούσε ο καιρός.
Όταν όμως η ζωή θέλει δύο ανθρώπους να συναντηθούν, θα συναντηθούν. Και ήρθε εκείνος ο καιρός, αλλά ο Γιώργος ήταν ακόμα «βολεμένος» στους γονείς του και δεν υπήρχε πλάνο για τη μελλοντική ζωή του, ούτε προσωπικοί στόχοι.
Λάθος, Γιώργο: οι στόχοι πρέπει να είναι πρώτα προσωπικοί. Ο καλύτερος επιστήμονας να γίνεις, ο πιο διάσημος καλλιτέχνης να είσαι, τη μεγαλύτερη δόξα να πάρεις — αν γυρίσεις σπίτι σου και δεν έχεις με ποιον να το μοιραστείς, ποτέ δεν θα είσαι ολοκληρωμένος και ευχαριστημένος· θα είσαι κενός συναισθηματικά. Το πρώτο βήμα για να πας στο επόμενο είναι να συνειδητοποιήσεις το λάθος και να αποβάλεις τον φόβο. Η εγκατάλειψη του φόβου είναι σημαντική κίνηση προς την απόκτηση κινήτρου για δράση. Ένας Ρωμαίος φιλόσοφος είχε πει: «Η αιτία του φόβου είναι η άγνοια».
Άρα, σκέψου, Γιώργο: ένας άρτιος καλλιτέχνης, φοβάσαι κάτι πάνω στη δουλειά σου; Έχεις εξαιρετική μουσική παιδεία, δεν σε τρομάζει η σκηνή, οι ερωτήσεις, οι συνεντεύξεις· δεν έχεις κανέναν απολύτως φόβο, και ξέρεις γιατί; Η απάντηση είναι στο ρητό: δεν έχεις άγνοια.
Πάμε τώρα και στα προσωπικά σου. Γιατί το άφησες για αργότερα με την Κατερίνα; Γιατί το ανέβαλες; Φοβήθηκες ότι δεν θα τα καταφέρεις. Φοβήθηκες γιατί θα έμπαινες σε μια κατάσταση που δεν γνώριζες, σε μια κατάσταση πλήρους άγνοιας για σένα. Φοβήθηκες τις ευθύνες, την πρωτοβουλία — λέξεις άγνωστες για σένα. Ο φόβος όμως είναι όταν αναμένουμε κάτι κακό. Εδώ τι κακό υπάρχει; Τίποτα. Είναι απλώς αμάθεια.
Τώρα όμως ήρθε η ώρα να πούμε μόνο αλήθειες.
Γιώργο, δε νομίζω να γεννήθηκες αναβλητικός· κανείς δεν γεννιέται αναβλητικός. Η αναβλητικότητα διαμορφώνεται στο περιβάλλον όπου ζει κανείς. Η ψυχολογία λέει πως παιδιά που μεγάλωσαν σε καταπιεστικό οικογενειακό περιβάλλον, συνήθως εμφανίζουν αναβλητικότητα. Παιδιά που μεγαλώνουν με γονείς που ελέγχουν τα πάντα, αδυνατούν να διαχειριστούν τον εαυτό τους και, συνεπώς, να οριοθετήσουν ή να θέτουν στόχους. Η συμπεριφορά αυτή μπορεί να είναι μια μορφή επανάστασης απέναντί τους.
Επίσης, λόγω αδυναμίας αυτοδιαχείρισης, καταναλώνουν αλκοόλ, αφήνουν επείγουσες υποθέσεις για να αποφύγουν τον φόβο της αποτυχίας και πολλά άλλα. Και καλά —ας πούμε— όλα αυτά. Όταν όμως «χτυπάει καμπανάκι» και αρχίζει να εξασθενεί το ανοσοποιητικό σου σύστημα με συνέπειες στην ψυχική και σωματική υγεία —κρυολόγημα, αυπνίες— τότε τι κάνεις;
Αγαπητέ Γιώργο, αν θες πραγματικά να είσαι με την Κατερίνα, θα χρειαστεί να μάθεις να αντιμετωπίζεις τις δύσκολες καταστάσεις. Ο κόσμος δεν είναι «αγγελικά πλασμένος». Οι γονείς σου μπορεί —κακώς— να ανέλαβαν όλες σου τις ευθύνες, και τώρα να μην είναι εύκολα τα πράγματα. Θα χρειαστεί όμως να κοιταχτείς στον καθρέφτη και να πεις: «Δεν το έχω ξανακάνει, αλλά θα προσπαθήσω· μπορώ να το κάνω!»
Χρειάζονται όρια από εσένα τον ίδιο· οριοθέτησε το περιβάλλον σου. (Μεταξύ μας, έτσι θα σε σέβονται και περισσότερο.)
Μην ανατρέχεις στο παρελθόν και κατηγορείς τον εαυτό σου λέγοντας: «Είμαι αποτυχημένος, συνέχεια αναβάλλω τις δουλειές» κτλ. Φτιάξε το τώρα!
Οι στόχοι σου να είναι μικροί και τα βήματα να τα κάνεις ένα-ένα, χωρίς να είσαι παρορμητικός.
Μην περιμένεις τίποτα από τους άλλους· πάρε τη ζωή στα χέρια σου!
Γιώργο, είσαι τυχερός. Η Κατερίνα σε περιμένει ακόμα. Καλό είναι να είσαι γρήγορος, αλλά να μην βιάζεσαι. Η ζωή μας δίνεται μια φορά, άπαξ —σαν μοναδική ευκαιρία—, γι’ αυτό μην αφήσεις τίποτα για αργότερα! Το μόνο επείγον στη ζωή είναι να αγαπήσουμε, όπως είπε και ο Eric-Emmanuel Schmitt, 1960-, Γάλλος δραματουργός και συγγραφέας: «Το μόνο πράγμα που μας διδάσκει ο θάνατος είναι πως είναι επείγον να αγαπήσουμε!»
Αθανασία Παπαδοπούλου
2/7/2022
